Veiligheid op de bouw

Meer voorlichting en handhaving

Veiligheid op de bouw heeft sinds begin 2020 een nieuwe dimensie. Want ook als je een flink deel van de tijd buiten werkt, is het belangrijk om de richtlijnen rond corona te volgen. De Rijksoverheid en de bouw– en technieksector presenteerden eind maart het protocol ‘Samen veilig doorwerken’. Doel hiervan is ervoor te zorgen dat het werk niet stil komt te liggen. Het is een handreiking voor werkgevers en werknemers over hoe er op een veilige manier doorgewerkt kan worden, binnen en buiten.

De belangrijkste gedragsregels in het protocol zijn: ga zelfstandig naar de bouwplaats, werk in kleine vaste teams op vaste locaties, houd 1,5 meter afstand, ook tijdens overleg en pauzes in een bouwkeet. Werk je in iemands woning of bedrijf, zorg dat de aanwezigen niet in de ruimte komen waarin bouwwerkzaamheden uitgevoerd worden en dat er niemand aanwezig is die verkouden of ziek is. Het protocol wordt ondersteund door: Aedes, AFNL-NOA, Bouwend Nederland, CNV, FNV Bouwen en Wonen, FNV Metaal, NEPROM, OnderhoudNL, Techniek Nederland en Woonbond.

Kleine krimp verwacht

De bouwsector functioneert ondanks alle maatregelen rond corona goed. ING verwacht dat de bouw dit jaar met 2 procent krimpt en volgend jaar met 5 procent. Dit betekent dat het overgrote deel van de projecten gewoon doorloopt en dat veiligheid op bouwplaatsen onverminderd belangrijk is. Bouwplaatsen zijn risicovolle werkomgevingen. Er gebeurt veel tegelijk met machines, gereedschap en materialen er dat leidt tot veel veiligheidsrisico’s.

Dodelijke ongevallen

Het aantal dodelijke ongevallen op het werk is het afgelopen jaar met twee afgenomen ten opzichte van een jaar eerder. In 2019 overleden 69 mensen aan een arbeidsongeval, in 2018 waren dat er 71. Elke daling is goed nieuws, maar het grootste deel van de dodelijke ongevallen op het werk vindt nog altijd plaats in de bouw. Het aantal meldingen van arbeidsongevallen is gestegen, van 4368 in 2018 naar 4474 in het afgelopen jaar. De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) blijft dan ook inzetten op preventie.

Voorlichting en handhaving

Marc Kuipers is inspecteur-generaal bij de Inspectie SZW: “We blijven erop hameren dat veiligheid van levensbelang is. Vorig jaar overleed er vaker dan eens per week iemand door een ongeluk op het werk. Duizenden anderen raakten gewond of hielden ernstig letsel over aan een ongeval op het werk. We zetten stevig in op voorlichting en handhaving.”

Hij legt uit dat meer veiligheid begint bij een betere bewustwording in bedrijven. “Zet op een rij waar de gevaren op de werkvloer zijn en pak die aan. Zo kunnen ongevallen voorkomen worden.” Het zorgen voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van bedrijven. Zij zijn verplicht om de gevaren voor de gezondheid en veiligheid van werknemers te inventariseren. Ook is het noodzakelijk dat bedrijven maatregelen treffen om te voorkomen dat mensen ziek worden of letsel oplopen door hun werk.

Op dit moment heeft minder dan de helft van de bedrijven een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) gemaakt. Vooral kleine bedrijven hebben dit vaak niet op orde. De Inspectie SZW gaat daarom dit jaar stevig inzetten op meer voorlichting en handhaving, vooral daar waar de risico’s zitten. “Dit is hard nodig. Voor elk bedrijf moet het belang van een RI&E volstrekt normaal zijn. Wie dit als bedrijf niet serieus neemt en ons geen RI&E kan tonen, krijgt een boete”, aldus Kuijpers.  

Veel letsel door vallen

De meeste ongevallen op de bouw worden veroorzaakt door de risico’s: ‘contact met een bewegend object’, ‘vallen’, ‘val van hoogte’ (onder andere van een ladder, steiger of stilstaand voertuig) en ‘contact met bewegende delen van een machine’. Veiligheid zit niet alleen in het voldoen aan wetten en regels (zoals ARBO en Bouwbesluit), het zit ook in gedrag. Onderstaande tips van opleider ARBO centrum kunnen werkgevers helpen om gedrag positief te beïnvloeden.

Tip 1: hanteer duidelijke veiligheidsregels

Duidelijkheid voorkomt schade en ongelukken. De wettelijke veiligheidseisen voor de bouwplaats moeten bij alle aanwezigen bekend zijn. Besteed hier regelmatig aandacht aan zodat de regels bij iedereen weer top of mind zijn. Gelden er aanvullende regels? Zorg dat iedereen die ook kent. Veel ongelukken ontstaan door onduidelijkheid over regels. Werken in de bouw betekent gedisciplineerd werken. Zorg voor een veilige bouwplaats met een goede risico-inventarisatie. Leg deze vast in de RI&E (Risico-inventarisatie & -evaluatie).

Tip 2: bereid je goed voor

Wanneer werkzaamheden puur op routine, ervaring en intuïtie worden uitgevoerd, kunnen risico’s ontstaan. Een echte professional zorg altijd voor een goede voorbereiding. De ARBO-wet verplicht iedereen die op locatie werkt kennis te hebben van de veiligheidsrisico’s. Hoe meer BHV’ers er op een bouwplaats aanwezig zijn, hoe beter. Zij kunnen het verschil maken bij ongelukken.

Tip 3: draag persoonlijke beschermingsmiddelen

Het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen is een must. Investeer in goede hoofdbescherming, gehoorbescherming, oogbescherming, handbescherming, valbescherming en/of andere relevante persoonlijke beschermingsmiddelen.

Tip 4: duidelijke communicatie middels gebaren

Lawaai op de bouwplaats is eerder regel dan uitzondering. Het is van cruciaal belang om aanwezigen en omstanders tijdig te kunnen waarschuwen wanneer er werkzaamheden met een verhoogd risico plaats gaan vinden, of wanneer er een gevaarlijke situatie is geconstateerd. Dit kan niet altijd verbaal gebeuren. Zorg daarom voor duidelijke communicatie middels gebaren.

Tip 5: zorg voor voldoende rust

De meeste ongevallen ontstaan door menselijk handelen en menselijke fouten. Niet fit en niet uitgerust risicovolle werkzaamheden uitvoeren, is vragen om problemen. Zorg dus altijd voor voldoende rust. Dit is je eigen verantwoordelijkheid, maar dat neemt niet weg dat anderen hier een bijdrage aan kunnen leveren. Voel jij je niet uitgerust, maak dit dan bespreekbaar. Vermoeidheid negeren is een van de minst verstandige dingen die je kunt doen.

Ook wanneer je thuis aan klussen bent of met je doe-het-zelf project bezig bent dien je voor voldoende veiligheid te zorgen. Ook thuis zit een ongelukje immers in een klein hoekje.

Eén reactie op “Veiligheid op de bouw

Reacties zijn gesloten.